مقدمه :
در دنياي پيچيده ، هيچكس بي نياز از تعليم وتربيت نيست . امروز فعاليت در مدرسه ودر امر آموزش ، خود بخش عظيمي از زندگي انسآنها شده است . لحظاتي را به خاطر مي آوريم كه چگونه نشستن در كلاس، گوش دادن به صداي يكنواخت معلم ،حفظ كردن بدون فهم مطالب درسي ، دلهره واضطراب ناشي از امتحان، وسرزنش معلمان ووالدين موجب نفرت وگريز ما از كلاس درس ومحيط آموزشي مي شد .راستي چرا ؟! چرا فعاليتهاي آموزشي نتوانست مارابا محيط آموزش مأنوس ، وبه ياد گيري علاقهمند كند ؟ چرا فعاليتهاي مدرسه با تهديد اصرار معلمان صورت مي گرفت؟ چرا شاگردان از تعطيل شدن مدرسه احساس رضايت وخوشحالي ميكردند؟ مقصر اصلي جه كسي بود؟ معلم ناتوان وناآگاه يا شاگرد بيعلاقه و بياستعداد؟ آيا معلمان تعليم وتربيت، نتوانستهاند امكانات مطلوب يادگيري و زمينههاي شكوفايي استعداد شاگردان را فراهم كنند؟ و يا انتخاب روشهاي تدريس به درستي انجام نشده است؟ اگاهي و شناخت معلم از اصول و روشهاي تعليم و تربيت عامل مهمي است كه ميتواند اورا در كار خود موفق و مويد سازد. معلم بايد قادر باشد با شناخت شاگردان وآگاهي از فرايند تدريس، نيازهاي آنان را مشخص كند و با در نظر گرفتن تواناييهاي ايشان به ايجاد وضعيت مطلوب آموزش اهتمام ورزد .
«فهرست»
فصل اول :
موضوع …………………………………………………………………………………………………. 1
مقدمه …………………………………………………………………………………………………….. 1
بيان مسئله ……………………………………………………………………………………………… 2
فرضيه …………………………………………………………………………………………………… 2
اهداف ……………………………………………………………………………………………………. 2
جامعه آماري ………………………………………………………………………………………….. 2
نمونه گيري……………………………………………………………………………………………… 2
تعاريف واصطلاحات………………………………………………………………………………… 3
فصل دوم : ادبيات وپيشينه تحقيق
مقدمه……………………………………………………………………………………………………… 4
معرفي روشهاي مختلف تدريس…………………………………………………………………. 4
بخش اول : برسي روشهاي سنتي و تأثيرآنها در يادگيري دانش آموزان……….. 5
روش حفظ وتكرار…………………………………………………………………………………… 5
محاسن ومحدوديتهاي روش حفظ وتكرار…………………………………………………… 6
روش سخنراني………………………………………………………………………………………… 7
مراحل اجراي روش سخنراني…………………………………………………………………… 8
محاسن و معايب محدوديتهاي روشهاي سخنراني……………………………………….. 26
نتيجه………………………………………………………………………………………………………. 31
روش پرسش وپاسخ………………………………………………………………………………… 32
هدف از روش پرسش وپاسخ……………………………………………………………………. 34
محاسن ومحدوديتهاي روش پرسش وپاسخ……………………………………………….. 34
روش نمايش (نمايش علمي )……………………………………………………………………… 35
مراحل اجراي روش نمايش……………………………………………………………………….. 35
محاسن ومحدوديتهاي روش نمايش…………………………………………………………… 37
روش ايفاي نقش …………………………………………………………………………………….. 38
فنون كلي اجراي نمايش …………………………………………………………………………… 39
مراحل اجراي روش ايفاي نقش…………………………………………………………………. 39
روش گردش علمي ………………………………………………………………………………….. 41
روش بحث گروهي…………………………………………………………………………………… 46
چه دروس و موضوعاتي را مي توان با روش بحث گروهي تدريس كرد؟………. 47
درچه موقعيتي ويراي چه هدفي مي توان از روش بحث گروهي استفاده كرد؟… 49
مراحل اجراي روش بحث گروهي………………………………………………………………. 50
محاسن ومحدوديتهاي روش بحث گروهي …………………………………………………. 61
روش آزما يشگاهي(آزمايشي)…………………………………………………………………… 62
محاسن ومحدوديتهاي روش آزمايشي……………………………………………………….. 65
خلاصه ………………………………………………………………………………………………….. 66
بخش دوم : بررسي روشهاي تدريس جديد وتأثير آنها در ياد گيري دانش آموزان70
روشهاي آموزش انفرادي…………………………………………………………………………. 71
هدفهاي آموزش انفرادي…………………………………………………………………………… 72
طرح كلر وسطوح مختلف آن………………………………………………………………………. 75
روشهاي مختلف آموزش انفرادي………………………………………………………………. 79
سازماندهي مجدد مدارس براي آموزش انفرادي…………………………………………. 88
خلاصه……………………………………………………………………………………………………. 95
روش مسأله اي……………………………………………………………………………………….. 96
شرايط اجراي روش مسأله اي………………………………………………………………….. 96
چگونگي اجراي روش مسأله اي………………………………………………………………… 97
محاسن ومحدوديتهاي روش مسأله اي………………………………………………………. 99
روش واحدها…………………………………………………………………………………………… 100
ويژگي روش واحدها………………………………………………………………………………… 101
مراحل اجراي روش واحدها……………………………………………………………………… 102
روش واحد موضوع…………………………………………………………………………………. 104
ويژگيهاي روش واحد موضوع………………………………………………………………….. 104
محاسن ومحدوديتهاي روش واحد موضوع………………………………………………… 105
روش واحد تجربي ………………………………………………………………………………….. 106
ويژگيهاي روش واحد تجربي…………………………………………………………………….. 106
نمونه اي از يك واحد تجربي …………………………………………………………………….. 107
روش واحد طرح………………………………………………………………………………………. 109
ويژگي هاي روش واحد طرح ……………………………………………………………………. 109
محاسن ومحدوديتهاي روش واحد طرح …………………………………………………….. 111
خلاصه ………………………………………………………………………………………………….. 112
فصل سوم طرح تحقيق
متغييرها………………………………………………………………………………………………….. 116
جامعه آماري ونمونه گيري هاي مختلف توسط دانشمندان……………………………. 116
جامعه اماري ونمونه گيري محقق………………………………………………………………. 120
جدول……………………………………………………………………………………………………… 123
نمودار ………………………………………………………………………………………………….. 123
آمار توصيفي…………………………………………………………………………………………… 124
شاخص مركزي……………………………………………………………………………………….. 125
فصل چهارم:
نتيجه گيري……………………………………………………………………………………………… 126
پيشنهادات……………………………………………………………………………………………….. 127
رد يا قبول فرضيه……………………………………………………………………………………. 127
فرم خام………………………………………………………………………………………………….. 128
منابع مأخذ………………………………………………………………………………………………. 129
واژه نامه ……………………………………………………………………………………………….. 131
مقدمه
محيط پيرامون ما با وجود افراد، اشياء و رويدادهاي متعدد ومتنوع بسيار پيچيده است بعلاوه كنش متقابل وتغييرات مداوم موجود در عوامل مختلف پيچيدگي فزايندهاي را بر زندگي انسان تحميل ميكند. و انسان براي مقابله با اين همه تغييرات بدنبال يافتن راهحلهاي مناسب براي سازگاري است.
از آنجائيكه منابع خطر و ارضاء نياز ما نيز پيوسته در حال تغييرند. لازمة زندگي پويايي در سازگاري ارگانيسم با محيط است. و فرايندهاي يادگيري پويايي لازم براي ارگانيسم را فراهم ميكند تا بتواند با شرايط محيطي گوناگون به زندگي خود ادامه دهد. يعني علاوه براينكه محركهاي مختلف مثبت، منفي يا خنثي را بشناسد. رفتارهاي مناسب مقابل هر كدام از محركها را ياد بگيرد واين يادگيري به طرق مختلف از ابتداي زندي نوع بشر صورت گرفته است اما امروزه با تكامل زندگي بشر يادگيري عمومي و كسب دانش از طريق آموزش بخش مهمي از اطلاعات لازم براي سازگاري را در اختيار قرار ميدهد. (السون و هرگنهان ،1997)
بيان مسئله
وقتي دانشآموزان تحت آموزش رسمي قرار ميگيرند. پاسخهاي متفاوتي نسبت به محركهاي محيطي از جمله فرايندهاي ياددهي – يادگيري از خود بروز ميدهند. براي درك تفاوتهاي دانشآموزان در آموزش يكسان لازم است ويژگيهاي ورودي يادگيرندگان مورد مطالعه قرار بگيرد. ويژگيهاي عاطفي، فيزيولوژيكي و شناختي يادگيرندگان در نحوه واكنش آنها بر محركها تأثير دارد وشيوههاي يادگيري از جمله اين ويژگيهاست. و از موضوعاتي است كه در دهههاي اخير به خصوص توسط نظريهپردازان شناختي مورد توجه واقع شده است.
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه …………………………………………………………………………………………………. 3
بيان مسأله……………………………………………………………………………………………… 4
اهميت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………… 8
اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………. 10
گزارههاي تحقيق (سؤالها / فرضيهها) …………………………………………………………. 11
معرفي نوع متغيرها و تعاريف عملياتي……………………………………………………………. 11
فصل دوم
مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 16
يادگيري از ديدگاه روانشناسي رفتارگرا………………………………………………………… 17
يادگيري از ديدگاه روانشناسي شناختي…………………………………………………………. 19
نظريه رشدشناختي پياژه……………………………………………………………………………. 21
نظريه يادگيري گشتالت……………………………………………………………………………. 23
نظريه يادگيري معنيدار كلامي…………………………………………………………………… 24
نظريه پردازش اطلاعات……………………………………………………………………………. 27
راهبردهاي شناختي – فراشناختي…………………………………………………………………. 31
راهبردهاي تكرار در تكاليف ساده يادگيري………………………………………………….. 33
راهبرد مرور ذهني در تكاليف پيچيده يادگيري……………………………………………….. 35
راهبرد بسط دهي در تكاليف پايه…………………………………………………………………. 36
راهبرد بسط دهي در تكاليف پيچيده…………………………………………………………….. 37
راهبرد سازماندهي در تكاليف پايه……………………………………………………………….. 38
راهبرد سازماندهي در تكاليف پيچيده يادگيري……………………………………………….. 40
فراشناخت…………………………………………………………………………………………….. 41
معلمان كارآمد……………………………………………………………………………………….. 47
پرورش مهارتهاي فكري…………………………………………………………………………. 48
پرورش مهارتهاي حل مسئله…………………………………………………………………….. 49
مهارتهاي تدريس……………………………………………………………………………………. 53
دستورالعملهاي قبل از مطالعه…………………………………………………………………….. 58
دستورالعملهاي هنگام مطالعه…………………………………………………………………….. 59
دستورالعملهاي بعد از مطالعه…………………………………………………………………….. 61
دستورالعملهاي جهت گسترش حافظه………………………………………………………….. 62
دستورالعملهاي بهسازي حافظه…………………………………………………………………… 63
ادبيات پژوهش موجود در موضوع مورد مطالعه……………………………………………….. 66
فصل سوم
1-3- روش تحقيق………………………………………………………………………………….. 76
2-3- جامعة مورد مطالعه…………………………………………………………………………… 76
1-3-3- نمونه مورد مطالعه و روش نمونهگيري……………………………………………….. 76
2-3-2- ملاك انتخاب نمونه…………………………………………………………………….. 77
4-3- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………….. 77
1-4-3- معرفي ابزار………………………………………………………………………………… 77
2-4-3- اعتبار آزمون………………………………………………………………………………. 79
5-3- روش نمرهگذاري……………………………………………………………………………. 79
6-3- روش تجزيه و تحليل آماري………………………………………………………………. 80
فصل چهارم
ميزان درآمد خانواده………………………………………………………………………………… 82
ميزان تحصيلات پدر آزمودنيها…………………………………………………………………… 83
ميزان تحصيلات مادر آزمودنيها………………………………………………………………….. 84
شغل پدر………………………………………………………………………………………………. 85
شغل مادر……………………………………………………………………………………………… 86
توزيع فراواني دانشآموزان برحسب موفقيت تحصيلي……………………………………….. 86
ميانگين انحراف استاندارد راهبردهاي يادگيري در دو گروه موق و ناموفق………………. 88
بخش استنباطي………………………………………………………………………………………. 89
رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در رشته رياضي فيزيك با درس حسابان90
رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در رشته رياضي فيزيك با درس فيزيك92
رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در گروه علوم تجربي با نمره درس شيمي93
رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در گروه علوم تجربي با نمره درس زيستشناسي94
رابطه بين راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي در گروه علوم انساني با درس جامعهشناسي96
نوع راهبردهاي يادگيري كه دانشآموزان موفق و ناموفق در رشته رياضي بكار ميبرند چيست؟99
نوع راهبردهاي يادگيري كه دانشآموزان موفق و ناموفق در رشته علوم تجربي بكار ميبرند چيست؟100
تحليل مميز……………………………………………………………………………………………. 101
نوع راهبردهاي يادگيري كه دانشآموزان موفق و ناموفق در رشته علوم انساني به كار ميبرند چيست؟102
تحليل مميز……………………………………………………………………………………………. 102
فصل پنجم
بحث و نتيجهگيري………………………………………………………………………………….. 105
محدويتها……………………………………………………………………………………………. 113
پيشنهادها………………………………………………………………………………………………. 114
منابع فارسي…………………………………………………………………………………………… 115
منابع انگليسي…………………………………………………………………………………………. 118